ประวัติศาสตร์เป็นเรื่องสนุก น่าทึ่ง น่าค้นหาเรียนรู้สำหรับเด็กๆ เหมือนเป็นการผจญภัยย้อนเวลาไปในอดีตสู่โลกที่ไม่เคยรู้จักมาก่อน เต็มไปด้วยเรื่องน่าตื่นเต้น ตื่นตาตื่นใจ และไม่เพียงประวัติศาสตร์ความเป็นมาของมนุษย์หรือชาติบ้านเมืองต่างๆ เท่านั้น เรื่องราวของพืช สัตว์ และอาหารการกิน ก็มีความเป็นมาน่าสนใจ และเกี่ยวพันเชื่อมโยงกับวิถีชีวิต ควบคู่มากับประวัติศาสตร์ของมนุษย์เช่นกัน
วันนี้เราจะมาทำความรู้จักนักเขียนผู้ค้นคว้าเกร็ดประวัติศาสตร์ของพืช สัตว์ และขนมหวานทั่วโลก นำมาถ่ายทอดเป็นหนังสือประวัติศาสตร์แสนสนุก
ณัฐชนัน โฆษิตาภรณ์ หรือ “พี่นัน” เป็นนักเขียนหนังสือเด็กของสำนักพิมพ์ห้องเรียน พี่นันชอบอ่านหนังสือประวัติศาสตร์ เพราะรู้สึกเหมือนได้อ่านนิยายสักเล่ม
“หนังสือประวัติศาสตร์ มันมีเรื่องราวอยู่ภายในนั้น และสะท้อนความเป็นมนุษย์ออกมาได้ทุกด้านค่ะ พวกวิถีชีวิตความเป็นอยู่หรือศิลปะของแต่ละยุคสมัยก็มีเสน่ห์ในแบบของตัวเอง ก็เลยชอบแนวนี้เป็นพิเศษค่ะ”
จากความชอบอ่านประวัติศาสตร์ นำมาสู่การเขียนหนังสือประวัติศาสตร์สำหรับเด็ก 3 เล่ม ได้แก่ “อัศจรรย์พืชเปลี่ยนโลก” “อัศจรรย์สัตว์เปลี่ยนโลก” และ “ประวัติศาสตร์แสนหวาน” ซึ่งทั้ง 3 เล่มก็มีที่มาและแรงบันดาลใจแตกต่างกันไป
“สำหรับเรื่อง ‘อัศจรรย์พืชเปลี่ยนโลก‘ จริงๆ เป็นคนที่ชอบดอกไม้มากค่ะ เลยอยากเขียนหนังสือเด็กเกี่ยวกับดอกไม้ขึ้นมาสักเล่ม แต่จะเขียนแนวไหนดีล่ะ? ตอนนั้นคิดอยู่สักพักเลย สุดท้ายก็ลองมาร่างความคิดเป็นแนวสารคดีที่ตัวเองถนัดค่ะ
เรื่องแรกที่อยู่ในความคิดตอนนั้นคือ Tulipomania หรือความคลั่งทิวลิปของของชาวดัตช์ช่วงศตวรรษที่ 17 ค่ะ ตอนที่เคยอ่านเรื่องนี้ครั้งแรกก็รู้สึกว่า ‘เฮ้ย แค่ดอกไม้เนี่ยนะ ทำให้เกิดเศรษฐกิจฟองสบู่ได้จริงดิ ! ‘ เลยอยากลองเขียนถึงอะไรที่ดูเหมือนจะเล็กๆ น้อยๆ แต่ส่งผลต่อประวัติศาสตร์ขึ้นมาให้เด็กๆ อ่านค่ะ โดยขยายขอบเขตของเนื้อหาครอบคลุมถึง ‘พืช’ ทั้งหมด กลายมาเป็นเรื่อง ‘อัศจรรย์พืชเปลี่ยนโลก‘ อย่างที่เห็นนี่แหละค่ะ เพราะพืชบางชนิดที่เราเห็นอยู่ทุกวัน ครั้งหนึ่งก็พลิกโฉมหน้าประวัติศาสตร์โลกไปเลยค่ะ”
อีกเล่มหนึ่งที่อยู่ในชุดเดียวกัน คือ “อัศจรรย์สัตว์เปลี่ยนโลก” ก็มีที่มาน่าสนใจไม่แพ้กัน
“เรื่อง ‘อัศจรรย์สัตว์เปลี่ยนโลก‘ ต้องบอกเลยว่า สัตว์เองก็พลิกประวัติศาสตร์โลกไม่น้อยเหมือนกันค่ะ ยกตัวอย่างเช่น ‘หนอนไหม‘ ที่เรานำเส้นใยของมันมาผลิตเป็นผ้าไหม แรกเริ่มเดิมทีเกิดขึ้นครั้งแรกในประเทศจีนตั้งแต่เมื่อห้าพันปีก่อนแล้วค่ะ ต่อมาในสมัยราชวงศ์ฮั่น (206 ปีก่อนคริสตกาล – ค.ศ. 220) ผ้าไหมเป็นสินค้าส่งออกสำคัญที่จีนค้าขายกับดินแดนฝั่งตะวันตก ทำให้เกิดเส้นทางการค้าที่มีชื่อเรียกในภายหลังว่า ‘เส้นทางสายไหม‘ ค่ะ
เส้นทางสายไหมขยายตัวกว้างขึ้นเรื่อยๆ โดยกินระยะทางทั้งหมด 6,000 กิโลเมตร และเชื่อมระหว่างอาณาจักรโบราณหลายแห่ง ทั้งจีน อินเดีย เปอร์เซีย อาหรับ กรีก โรมัน และแอฟริกาเหนือค่ะ เขาใช้เส้นทางนี้จนถึงศตวรรษที่ 15 โน่นแน่ะค่ะ
นอกจากจะเป็นเส้นทางค้าขายแล้ว ยังเป็นเสมือนสะพานเชื่อมวัฒนธรรมจากยุโรป เอเชีย และแอฟริกาเหนือด้วยนะคะ เพราะระหว่างเดินทางค้าขายก็จะมีการแลกเปลี่ยนความรู้ ศาสนา ศิลปะ ภูมิปัญญาต่างๆ จนวัฒนธรรมหลอมผสมผสานกันค่ะ เช่น ศาสนาคริสต์เผยแพร่เข้าสู่ตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือ ศาสนาพุทธจากอินเดียเข้าสู่จีน เกาหลี และญี่ปุ่นก็ถูกเผื่อแพร่ผ่านเส้นทางนี้เช่นกันค่ะ”
ได้ทราบที่มาของหนังสือสองเล่มแรกไปแล้ว ก็มาถึงเล่มที่สามซึ่งหน้าปกเต็มไปด้วยขนมน่าอร่อยเต็มไปหมดเลย เอ… แล้วขนมหวานเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ยังไงกันนะ
“เรื่อง ‘ประวัติศาสตร์แสนหวาน‘ ที่เขียนเรื่องนี้เพราะเป็นคนชอบกินขนมค่ะ (หัวเราะ) เด็กๆ ทุกคนก็ชอบกินขนม ถ้าทำหนังสือที่เกี่ยวกับขนมที่เด็กๆ ชอบ ก็น่าจะดึงดูดความสนใจของเด็กๆ ได้ดีค่ะ ขนมบางชนิดมีที่มาน่าสนใจ ยกตัวอย่างเช่น ทำไมโดนัทถึงต้องมีรูตรงกลาง? เรื่องมันเริ่มมาจากในช่วงศตวรรษที่ 19 ชาวอเมริกันคนหนึ่งชื่อ คุณแฮนสัน เกรกอรี เขาทำเค้กทอด แต่ก็ประสบปัญหาเพราะทำเท่าไหร่ๆ ตรงกลางก็ไม่สุกสักที ทั้งๆ ที่ขอบข้างๆ สุกหมดแล้วค่ะ เขาก็เลยแก้ปัญหาโดยการคว้าเอากระป๋องมากดเอาแป้งตรงกลางออก แล้วค่อยเอาไปทอด นี่แหละค่ะที่มาของโดนัทที่มีรูชิ้นแรกในประวัติศาสตร์ค่ะ”
โอ้โห แค่ขนมชิ้นเล็กๆ แต่มีประวัติให้สืบค้นย้อนกลับไปได้นับร้อยปี ประวัติศาสตร์นี่สนุกแบบนี้นี่เอง สุดท้ายนี้พี่นันก็มีข้อคิดจากการอ่านหนังสือประวัติศาสตร์มาฝากเด็กๆ ด้วย
“ถ้าพูดถึงประวัติศาสตร์ อาจจะรู้สึกเหมือนเป็นเรื่องไกลตัวใช่ไหมล่ะคะ ‘เรื่องมันเกิดมาตั้งนานแล้วนี่ เรื่องเมื่อหลายร้อยหลายพันปีก่อนจะมีผลอะไรกับเราล่ะ?’ แต่การเรียนรู้ประวัติศาสตร์ทำให้เรามองอะไรได้ลึกขึ้นค่ะ เราศึกษาอดีตและเอามาประยุกต์ใช้กับชีวิตตัวเองได้
อย่างบางครั้งเราทำเรื่องผิดพลาดขึ้นมา แต่ถ้าเรามองเรื่องผิดพลาดนั้นให้ดีๆ แล้วนำไปปรับปรุงต่อยอดก็ก่อให้เกิดประโยชน์ขึ้นมาได้เช่นกัน เหมือนอย่างเรื่องของโดนัทไงคะ หรือบางครั้งประวัติศาสตร์ก็บันทึกเกี่ยวกับความเลวร้ายของมนุษย์ บางคนอาจจะคิดว่ามันหนักเกินไปสำหรับเด็กหรือเปล่า แต่ก็อยากให้เด็กๆ ได้อ่านแล้วรู้ว่าการกระทำแบบนี้มันไม่ดี อยากให้เด็กๆ เห็นอกเห็นใจและเคารพเพื่อนมนุษย์ด้วยกันค่ะ”
ชุดหนังสือประวัติศาสตร์แสนสนุก โดย “พี่นัน” ณัฐชนัน โฆษิตาภรณ์
ชวนเด็กๆ มาเรียนรู้ประวัติศาสตร์โลกอย่างสนุกสนาน ผ่านพืชแสนธรรมดาที่เคยเปลี่ยนแปลงประวัติศาสตร์ได้อย่างไม่น่าเชื่อ เรื่องราวสนุกอ่านง่าย และมุกตลกน่ารักๆ ทำให้ประวัติศาสตร์เป็นเรื่องแสนสนุกจนวางไม่ลง
ชวนเด็กๆ มาเรียนรู้ประวัติศาสตร์โลก ผ่านเหล่าสัตว์แสนธรรมดาที่มีบทบาทสำคัญในประวัติศาสตร์ควบคู่มากับมนุษย์ เรื่องราวสนุก และมุกตลกๆ ทำให้ประวัติศาสตร์เป็นเรื่องแสนสนุกจนวางไม่ลง
ชวนเด็กๆ มาเรียนรู้ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมผ่านขนมแสนอร่อย รู้ไหมว่าครั้งหนึ่งเคยมีคนเป็นๆ โผล่ออกมาจากขนม ขนมบางชนิดเคยเป็นตัวแปรสำคัญในการกู้ชาติ หรือเคยมีความเชื่อว่าขนมหวานทำนายดวงชะตาได้ เบื้องหลังความหวานอร่อยของขนมที่พวกเราโปรดปราน มีเรื่องราวสุดตะลึงรอคอยให้เราค้นหา
