มโหสถชาดก คือชาดกลำดับที่ 5 ในทศชาติชาดก เป็นเรื่องราวของพระมโหสถ ผู้เปี่ยมด้วยปัญญาบารมี
เรื่องราวเริ่มต้นขึ้นเมื่อสตรีผู้หนึ่งอุ้มลูกน้อยมาเที่ยวชมศาลาของพระมโหสถ
แต่ขณะที่นางวางทารกน้อยไว้ริมสระน้ำเพื่อชำระร่างกายอยู่นั้น นางยักษิณีตนหนึ่งได้แปลงร่างเป็นหญิงสาว และอุ้มทารกน้อยหนีไปเพื่อหวังจะกินเป็นอาหาร หญิงสาววิ่งตามจนทันและเกิดโต้เถียงกันขึ้น ต่างยืนยันว่าตนเองเป็นแม่ที่แท้จริงของเด็ก
พระมโหสถผู้มีปัญญาล้ำเลิศไต่ถามสาเหตุที่มาของการเกิดปากเสียงกัน ก็คิดหาวิธีพิสูจน์ผู้เป็นแม่ที่แท้จริงได้ด้วยปัญญา